ارزهای دیجیتال یا ارزهای فیات، کدام یک گمراه‌کننده‌تر است؟

احتمالاً شنیده‌اید که می‌گویند ارزهای دیجیتال پیچیده هستند، به سختی می‌توان آنها را درک کرد و ماهیت مبهمی دارند. از نظر فنی این دیدگاه کاملاً قابل‌درک است، با این حال همچنان این حقیقت نادیده گرفته می‌شود که ارزهای دیجیتال، که جایگزین یا مکملی برای ارزهای فیات هستند، تنها کمی بیشتر از یک ذره پیچیدگی دارند، درک آنها چندان سخت نیست و ماهیت مبهمی ندارند.

به گزارش کریپتو نیوز، مطمئناً همه می‌دانند که چطور دلار یا یورو خود را خرج کنند، اما کمتر کسی می‌داند پولی که مردم در جیب خود از آن نگهداری می‌کنند بر مبنای چه سیستمی اداره می‌شود. یک مثال ساده برای این موضوع نظرسنجی است که در سال ۲۰۱۴ در انگلستان انجام شد و مشخص کرد که تنها ۱۰ درصد از اعضای پارلمان بریتانیا، کسانی که برای قانون‌گذاری واجد شرایط شناخته شده‌اند، می‌دانند که بیشتر حجم پول‌های این کشور هنگام اعطای وام و اعتبار توسط بانک‌های تجاری عرضه می‌شو. این نظرسنجی نشان داد ۷۱ درصد از اعضای پارلمان بریتانیا تصور می‌کردند که تنها دولت یا بانک مرکزی اجازه چاپ پول‌های جدید را دارد.

این موضوع نشان می‌دهد که درک‌کردن ارزهای دیجیتال در مقایسه با سیستم پولی ارزهای فیات، حداقل در سطح اقتصادی، آن‌قدرها هم که به نظر می‌رسد سخت نیست. به گفته بسیاری از کارشناسان باید ارزهای فیات و ارزهای دیجیتال را با روشی دیگر مورد مقایسه قرار داد. ارزهای فیات در مقایسه با بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال ارزش بنیادی بیشتری ندارند و ارزش هر دوی آنها به طور یکسان به میزان تقاضا و اعتماد مصرف‌کنندگان بستگی دارد.

اشکال مختلف پیچیدگی

بدون شک شما هم درگیر بحث‌های مربوط به پیچیدگی بیت کوین و ارزهای دیجیتال شده‌اید. حتی چهره‌های ظاهراً دلسوزی مانند مارک کوبان (Mark Cuban) و جان مک‌آفی (John McAfee) هم که در سال‌های اخیر به این حوزه وارد شده‌اند، گفته‌اند که پیچیدگی بیش از حد ارزهای دیجیتال می‌تواند از پذیرش گسترده آنها جلوگیری کند.

با این حال بیشتر طرفداران این نظریه دو موضوع متفاوت در مورد بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال را با یکدیگر اشتباه گرفته‌اند. آنها به پیچیدگی‌های فنی مانند روش‌های رمزنگاری و ساختار بلاک چین ارزهای دیجیتال نگاه می‌کنند و به این نتیجه می‌رسند که این پیچیدگی اقتصاد کلان ارزهای دیجیتال را هم در بر می‌گیرد.

هانا هالابوردا (Hanna Halaburda)، دانشیار حوزه فناوری، عملیات و آمار در مدرسه کسب‌وکار دانشگاه نیویورک، گفته است:

پیچیدگی ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات با یکدیگر متفاوت است. استفاده از پول نقد، حداقل شکل امروزی آن، آسان است، چراکه می‌توانید دارایی خود و چیزی که خرج می‌کنید را ببینید.

او افزود:

در مقابل، ارزهای دیجیتال عمدتاً سیاست پولی شفافی دارند و صدور واحدهای جدید [به صورت مستقیم انجام می‌شود]. با این حال استفاده از آنها کار پیچیده‌ای است. باید رمز کیف پول خود را به خاطر بسپارید، اگر آدرس گیرنده را اشتباه وارد کنید ممکن است پول خود را از دست بدهید و کسی وجود ندارد که برای رفع این مشکل بتوانید با او تماس بگیرید.

درک سیستم پولی بیت کوین کار بسیار ساده‌ای است. با استخراج هر بلاک جدید مقداری بیت کوین صادر می‌شود. پاداش بلاک هر چهار سال یک‌بار در دوره‌های هاوینگ کاهش می‌یابد تا در نهایت ۲۱ میلیون واحدی که به‌عنوان عرضه کل بیت کوین در نظر گرفته شده است، استخراج شود. از طرفی دیگر، سیستم پولی آمریکا و دیگر کشورهای جهان نه‌تنها پیوسته تغییر می‌کند، بلکه از لایه‌های پیچیده مختلفی هم تشکیل شده است.

علاوه بر این، بسیاری از فعالان این حوزه معتقدند که پیچیدگی ظاهری تجربه و رابط کاربری پلتفرم‌های ارز دیجیتال در طول زمان کمتر خواهد شد.

لو کرنر (Lou Kerner)، از سهام‌داران شرکت بلاک چین کوین وستورز (Blockchain Coinvestors) و تحلیل‌گر ارشد ارزهای دیجیتال در کوانتم اکونومیکس (Quantum Economics)، گفته است:

همان‌طور که تکامل فناوری باعث شد استفاده از اینترنت به قدری آسان شود که به جریان غالب تبدیل شود، فناوری ارز دیجیتال هم در حال تکامل است و در مسیر پذیرش به‌عنوان جریان غالب قرار دارد.

کرنر می‌گوید بازبودن و تغییرناپذیری فناوری بلاک چین باعث شفافیت فوق‌العاده ارزهای دیجیتال شده است، تا جایی که دقیقاً می‌دانیم تا به حال چه تعداد بیت کوین استخراج شده است.

کرنر افزود:

[این در حالی است که] هیچ‌کس نمی‌داند که همین دیروز چند اسکناس چاپ شده است!

فیلیپ گرادول (Philip Gradwell)، کارشناس اقتصادی ارشد چینالیسیس (Chainalysis)، با نظر کرنر موافقت کرده و گفته است:

این یک اشتباه رایج است که تصور می‌کنند ارزهای دیجیتال شفافیت ندارند. در واقع [تمامی اطلاعات] روی دفتر کل عمومی بلاک چین ثبت می‌شوند و این یکی از شفاف‌ترین شیوه‌های انتقال ارزش است. در وهله اول، این شفافیت ارزهای دیجیتال است که باعث شده شرکت‌های تحقیقاتی‌ای مانند چینالیسیس وجود داشته باشند.

باید به این نکته هم توجه داشت که اگر درک چیزی حداقل از نظر فنی سخت باشد، به این معنی نیست که مردم نمی‌توانند یا نمی‌خواهند که از آن استفاده کنند.

جان پائول کانینگ (John Paul Koning)، کارشناس اقتصادی، گفته است:

درک سیستم پولی سنتی بسیار دشوار است. بیشتر مردم هیچ تصوری در رابطه با شیوه کار [این سیستم] ندارند. اما برای راندن یک خودرو نیازی نیست بدانید که چگونه کار می‌کند و همین موضوع درمورد دلار، ین و پوند هم صدق می‌کند.

ارزش بنیادی؟

انتقاد دیگری که از ارزهای دیجیتال می‌شود، نداشتن ارزش بنیادی (فاندامنتال) است. شاید درست باشد، اما تقریباً همین موضوع درمورد ارزهای فیات هم صدق می‌کند.

هانا هالابوردا گفته است:

ارزهای فیات به‌خودی‌خود هیچ ارزش بنیادی یا فاندامنتالی ندارند. آنها [در واقع] با سیاست‌های دولت صادرکننده‌شان پشتیبانی می‌شوند و این یک استراتژی مؤثر بر بسیاری از ارزهای فیات بوده است.

هالابوردا می‌گوید ارزهای فیات به‌عنوان دارایی‌های با ارزش بنیادی در نظر گرفته می‌شوند، چراکه تنها با استفاده از آنها می‌توان مالیات پرداخت کرد و بنابراین همیشه، یا حداقل در دوره‌های پرداخت مالیات، تقاضا برای آنها وجود خواهد داشت.

دانشیار دانشگاه نیویورک افزود:

جدای از این موضوع، ارزهای فیات فقط به این خاطر دارای ارزش هستند که عده‌ای تصور می‌کنند دیگران در آینده‌ای نزدیک برای [این ارزها] ارزش قائل خواهند بود.

هالابوردا بیت کوین را «نسل جدید ارزهای فیات» خوانده، اما همچنان با کسانی که می‌گویند این ارز دیجیتال ارزش ذاتی ندارد مخالف است.

هالابوردا می‌گوید:

بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال خدماتی ارائه می‌دهند که تا پیش از این وجود نداشته است؛ [مانند] تراکنش‌های نیمه‌ناشناس آنلاین. به عقیده من این ارزش بنیادی بیت کوین است.

همچنین بخوانید: چرا بیت کوین ارزش دارد؟

لو کرنر می‌گوید که ارزهای دیجیتال حداقل در مقایسه با ارزهای فیات ارزش بنیادی بیشتری دارند. او با این حال معتقد است که هر دوی این دارایی‌ها فاقد ارزش ذاتی هستند.

او در این رابطه گفته است:

ارزش ارزهای فیات و بیت کوین، [هر دو] بر اساس میزان عرضه و تقاضا تعیین می‌شود و پشتوانه‌ای در کار نیست.

درمورد ارزهای فیات نبود ارزش بنیادی باعث می‌شود که حداقل برخی از آنها به مرور ارزش خود را از دست بدهند.

کرنر افزود:

[دولت‌ها] ارزهای فیات بیشتری صادر می‌کنند تا زمانی که مردم به این نتیجه برسند که [آنها] دیگر ارزشی ندارند. [اما] بیت کوین این مشکل را حل کرده است.

دومنیکو لومباردیا (Domenico Lombardia)، مدیر بخش اقتصاد جهانی در مرکز بین‌المللی نوآوری‌های مدیریتی کانادا، معتقد است که ارزهای فیات ارزش ذاتی ندارند، چراکه موقعیت آنها کاملاً به اعتماد مردم به بانک مرکزی و یا دولت صادرکننده‌شان بستگی دارد.

لومباردیا گفته است:

بانک‌های مرکزی مختلف سطوح متفاوتی از اعتماد را [برای مردم] فراهم می‌کنند. در تمام سیستم‌ها بانک مرکزی بالاترین جایگاه را دارد. حاکمیت قانونی و چهارچوب‌های سازمانی که بانک مرکزی مطابق آنها فعالیت می‌کند با سخت‌گیرانه‌ترین استانداردها طراحی شده است.

لومباردیا معتقد است برای اینکه ارزهای دیجیتال بتواند با ارزهای فیات رقابت داشته باشند، باید با طراحی چهارچوبی اعتماد کاربران عادی جلب کنند.

او افزود:

این امر بدون قانون‌گذاری و نظارت دست‌یافتنی نخواهد بود.

اما تمام فعالان حوزه ارز دیجیتال با این نظریه که ارزهای فیات ارزش بنیادی ندارند، موافق نیستند. جان پائول کانینگ می‌گوید بانک‌های مرکزی معمولاً قبل از صدور پول‌های جدید اقدام به خرید دارایی می‌کنند.

این کارشناس اقتصادی گفته است:

[بانک مرکزی] می‌تواند از این دارایی‌ها برای بازخرید هر واحد از ارزهایی که صادر کرده است استفاده کند، با این کار ارزش پول هم تقویت می‌شود. در صورتی که به کمک اضافی نیاز باشد، بانک مرکزی می‌تواند از دولت بخواهد تا برای افزایش موجودی خزانه‌داری [بخشی از] درآمد مالیاتی [کشور] را در اختیار آنها قرار دهد.

البته این مسئله تنها پایه پولی را در بر می‌گیرد. بانک مرکزی انگلستان در سال ۲۰۱۴ اعلام کرد که سپرده‌های بانکی ۹۷ درصد از چرخه پولی این کشور را تشکیل می‌دهند. این موضوع نشان می‌دهد که سپرده‌های بانکی بیشتر در قالب وام و توسط خود بانک‌های تجاری ایجاد می‌شود، در نتیجه می‌توان گفت تنها چیزی که پشتوانه این پول‌هاست تعهد بازپرداخت بدهی است.

پایه پولی شامل سپرده‌های بانک‌های تجاری نزد بانک مرکزی، وجه نقد در گردش در دست مردم و پول‌هایی است که به‌طور فیزیکی در بانک‌ها نگهداری می‌شود. پایه پولی در واقع بخشی از کل عرضه پول یک کشور است که بالاترین قابلیت نقدشوندگی را دارد.

رابط کاربری پلتفرم‌های ارز دیجیتال

تعداد کمی از مردم انگلستان می‌دانند که بیشتر عرضه پول‌های کشور از سوی بانک‌های تجاری است. باید این موضوع را به خوبی درک کرد که سیستم پولی ارزهای فیات حداقل به‌اندازه ارزهای دیجیتال گمراه‌کننده و غیرشفاف است.

درست است که ارزهای دیجیتال از نظر فنی پیچیده هستند، اما ساختار بک‌اند (Backend) خودپردازهای بانکی و برنامه‌های موبایل‌ بانک هم شرایط مشابهی دارد. این پیچیدگی باعث نمی‌شود که از ارزهای فیات استفاده نکنیم. درمورد ارزهای دیجیتال هم این پیچیدگی ساختاری، حداقل در شرایطی که رابط کاربری پلتفرم‌ها ساده‌تر شود، مانع از به‌کارگیری آنها نخواهد شد.